ලොවම ත්‍රස්ත කල " පුංචි කොළුවා " සහ " මහත මිනිසා " - දෙවන කොටස

2012 නවම් මස 04 වන ශනිදා.

ලොවම ත්‍රස්ත කල " පුංචි කොළුවා " සහ " මහත මිනිසා " පළමු කොටසට.

විසිවන සියවසේ මහා ප්‍රාඥයා යැයි විරුදාවලිය ලත්, ඇල්බට් අයින්ස්ටයින් මහතා, නොදැනුවත්ව හෝ මෙම මහා ඛේදවාචකයේ පළමු ගිනි පුපුර දැල්වීමට දායක වී ඇතැයි ඔබ දැන සිටියේද? එය එසේමැයි.

1879 මාර්තු මස 14 වන දින ජර්මනියේදී උපත ලද ජර්මන් ජාතික යුදෙව්වකු වූ අයින්ස්ටයින්, 1933 දී ඇමෙරිකාවට සංක්‍රමණය වන්නේ හිට්ලර්ගේ බලයට පැමිණීමත් සමඟයි. හිට්ලර් පාලනය විසින් යුදෙව්වන්ට එරෙහිව ගෙන ගිය ප්‍රතිපත්තිය මත අයින්ස්ටයින්ට සහ තවත් යුදෙව් සම්භවයක් හෝ සම්බන්ධතා ඇති විද්‍යාඥයන් බොහෝ දෙනෙකුට තව දුරටත් ජර්මනියේ රැඳී සිටීමේ හැකියාවක් නොවූ අතර ජීවිත ආරක්ෂාව පතා රට අත්හැර ඇමෙරිකාවට ඒමට ඔවුනට සිදුවිය. අයින්ස්ටයින්ගෙ හිසට ඩොලර් 5000 ක ත්‍යාග මුදලක් සමඟ, ඔහුගේ නමද ඝාතන ලේඛනයට එකතු විය.

අයින්ස්ටයින් විසින් ඇමෙරිකානු ජනාධිපතිවරයා වෙත යැවූ ලිපිය

1939 දී Leó Szilárd ඇතුළු හන්ගේරියානු විද්‍යඥයන් පිරිසක් විසින්, නාසි හමුදාව විසින් කරගන යනු ලබන පරමාණු බෝම්බ පිළිබඳ පර්යේෂණ ගැන වොෂින්ටන් පාලනයට අනතුරු ඇඟවීමක් කලද එය එතරම් සැළකිල්ලට භාජනය නොවන ලදී. මෙහිදී අයින්ස්ටයින් ඇතුලු විද්‍යාඥයන් පිරිස, ජර්මනිය විසින් නිර්මාණය කිරීමට ඉඩ ඇති පරමාණු බෝම්බය පිළිබඳව ඇමෙරිකානු රජය දැනුවත් කිරීම සිය වගකීමක් සේ සලකා ක්‍රියාකොට, නැවත 1939 අගෝස්තු මස අයින්ස්ටයින්ගේ අත්සනින් යුතුව අනතුරු හැඟවීමේ ලිපියක් එවකට ඇමෙරිකානු ජනාධිපතිවරයා වූ Franklin D. Roosevelt වෙත යවන ලදී. ඇමෙරිකානු රජයද නොපමාව පරමාණු තාක්ශණය පිළිබඳ පර්යේෂණ ඇරඹිය යුතු බවට නිර්දේශයක්ද එම ලිපියෙහි විය. අයින්ස්ටයින් ලිපියට අත්සන් කලද, ලිපිය සැකසීමේ සිට සියලු කර්තව්යන් සිදුකරන ලද්දේ Leó Szilárd විසිනි. ජර්මනිය විසින් පරමාණු ආයුධයක් නිපදවතැයි වැඩි වශයෙන්ම අවධානයෙන් සහ බියට පත්ව සිටියේ Leó Szilárd ය. 

ඇමෙරිකානු ජනාධිපතිවරයාගේ පිළිතුර

මෙම ලිපියෙහි සහ අයින්ස්ටයින් සහ ඇමෙරිකානු ජනාධිපති වරයා අතර සිදුවූ හමුවක ප්‍රතිඵලයක් ලෙස, ඇමෙරිකානු රජයද පරමාණු බෝමබ නිපදවීමෙ තරගයට එක් වන්නේ, එම තරගයෙන් ජර්මනියට දිනීමට කිසිසේතම ඉඩදිය නොහැකි බැවිනි. මෙය පරමාණු බෝම්බය සෑදීමේ " Manhattan Project " යනුවෙන් හැදින්වූ ව්‍යාපෘතියේ ආරම්භය විය.

කෙසේ වෙතත් අයින්ස්ටයින් විසින් මෙමගින් සිවිල් ජන සංහාරයක් බලාපොරොත්තු නොවූ අතර, ඔහුට අවැසි වූයේ ජර්මනිය විසින් එවැනි අවියක් නිර්මාණය කලහොත් එයට මුහුණ දිය හැකි තත්ත්වයක් නිර්මාණය කිරීමටයි. එය ඇමෙරිකාව විසින් අවභාවිතා කිරීම පිළිබඳව පසු කලෙක ඔහු පසු තැවීමෙන්  සිය මිතුරකු වූ Linus Pauling සමඟ පවසා සිටියේ;

" මම මගේ ජීවිතයේ විශාල වැරැද්දක් කලා, රුස්වෙල්ට් ජනාධිපතිවරයාට යවපු ලිපිය අත්සන් කිරීමෙන්. නමුත් ජර්මනිය එය නිරමාණය කලානම් වෙන  විනාශය ඊට වැඩි විය හැකියි "

බෝමබය නිර්මාණය කිරීම - The Manhattan Project

ලිපිය ලද ජනාධිපතිවරයා, ජාතික ප්‍රමිති කාර්යංශයේ Lyman Briggs ට යුරේනියම් කමිටුවේ නායකත්වය ගෙන, ලිපියෙන් මතු කරන ලද කාරණය ගැන වැඩිදුර පරික්ෂණ කරනමෙන් නියම කෙරුවේය. ටික කලෙකින් කමිටු වාර්තාව ජනාධිපතිවරයට සපයමින් Lyman Briggs කියා සිටින්නේ යුරේනියම් මූලාශ්‍ර කොටගෙන, දැනට පවත්නා කිසිඳු දෙයකින් නිපදවිය නොහැකි තරම් ප්‍රබල බෝම්බයක් නිපදවිය හැකි බවයි. තවදුරටත් කරුණු දක්වමින් Lyman Briggs කියා සිටින්නේ, ජාතික ආරක්ශක පර්යේෂණ කමිටුව විසින් යුරේනියම් සහ ප්ලූටෝනියම් ගැන පර්යේෂණ කිරීම සඳහා මුදල් වෙන්කල යුතු බවයි. ජනාධිපතිවරයා විසින් යෝජනාවට අනුමැතිය ලබාදේ. ජනාධිපතිවරයාගේ මෙම අනුමැතියත් සමඟම, විද්‍යාත්මක පර්යේෂණ සහ සංවර්ධන කාර්යාලය විවූර්ත වන්නේ Vannevar Bush එහි අධ්‍යක්ෂක වෙමිනි.

1941 ඔක්තෝබර් මස 09 වන දින, ජනාධිපතිවරයා, උප ජනාධිපතිවරයා සහ Vannevar Bush අතර ඇතිවන සාකච්චාවකින් පසු ජනාධිපති Franklin D. Roosevelt පරමාණු බෝම්බය සෑදීමට සිය අනුමැතිය ලබා දේ. බෝම්බය නිපදවීමේ කුදු මහත් කටයූතු, ජනාධිපතිවරයා විසින් හමුදාව වෙත භාර දෙනුයේ ඔවුනට ඉන්ජිනේරු කටයුතු පිළිබඳ අත්දැකීම්ද තිබෙන බැවිනි. ව්‍යාපෘතියේ ප්‍රධානියා වශයෙන් Major General Leslie Groves  නම් කරන ලදී.

Major General 

Leslie Groves 

J. Robert Oppenheimer

1942 මැයි මස භෞතික විද්‍යා මහාචාර්ය, Gregory Breit ගේ ඉවත් වීමත් සමගම,General Groves  විසින් පර්යේශණ කටයුතු අධීක්ෂණය සහ මෙහෙයවීම උදෙසා, භෞතික විද්‍යා මහාචාර්ය වරයකු වු J. Robert Oppenheimer ව පත්කරන ලදී. Oppenheimer විසින් එවකට ක්ෂේත්‍රයේ ඒ පිළිබඳ උනන්දුවෙන් කටයුතු කරමින් සිටි, Enrico Fermi, Edward Teller (අයින්ස්ටයින් විසින් අත්සන් කල ලිපිය, අත්සන ගැනීම සඳහා ඔහු වෙත රැගෙන යනු ලබන්නේ මොහු විසිනි.), Hans Bethe වැනි විද්‍යාඥයන්ව පර්යේෂණ කටයුතු වලට ඈඳා ගන්නා ලදී.

මේසේ ඇරඹෙන පරමාණු අවියක් සඳහා වූ පරීක්ෂණ ඇමෙරිකාවේ, එක්සත් රාජධානියේ සහ කැනඩාවේ අනුග්‍රහය ඇතිව " මැන්හැට්න් ව්‍යාපෘතිය " නමින් Oak Ridge, Tennessee හී පිහිටුවන ලද්දේ ජර්මනියට කලින් පරමාණු අවියක් එළි දැක්වීමේ අරමුණ ඇතිවය. 1942 සිට 1946 දක්වා ක්‍රියාත්මක වූ මැන්හැට්න් ව්‍යාපෘතියට එම නම ලැබෙන්නේ, එය ඇමෙරිකාවේ මැන්හැට්න් දිස්ත්‍රිකය මුල් කොටගෙන ක්‍රියාත්මක වූ බැවිනි. විද්‍යඥයන්, ඉන්ජිනේරුවන් සහ හමුදාවේ එකතුවෙන් මෙම දැවැන්ත ව්‍යපෘතිය ඇරඹු අතර, වසර දෙකක් වැනි කෙටි කාලයක් ඇතුලත ඒ සඳහා අවැසි සියලු පහසුකම් රට පුරාම ස්ථාන 30 කට අධික වැඩ බිම් සහ පර්යේශණාගාර වල ඉඳිකරන ලදී. බෝම්බ කිහිපයක් නිපදවීමේ අරමුණින් ගොඩ නැගුන මේ ව්‍යාපෘතිය සඳහා 130000 අධික සේවක පිරිසක් සහභාගී වන අතරම, එවකට සමස්ත ඇමෙරිකාවම පාවිච්චිකල විදුලි බලයෙන් දහයෙන් එකක් මෙම ව්‍යාපෘතියට අදාල ආයතන විසින් බාවිතා කළ බවට ගනන් බලා ඇත. ඇමෙරිකානු ඩොලර් බිලියන 02 කට අධික මුදලක් මේ සඳහා වැයවූ බවද කියවේ. ව්‍යාපෘතියේ විශාලත්වය මෙයින්ම සිතා ගත හැකිය. 

ව්‍යාපෘතියේ ප්‍රධාන ස්ථානයන්

බෝම්බය නිපදවීම සඳහා Los Alomos ප්‍රදේශය ( Project Y ) General Groves විසින් තෝරගනු ලබන්නේ, නිදහස්, කලබල කාරී බවෙන් තොර, දැකුම්කළු පරිසරයක් කටයුතු වලට පහසු වේයැයි සිතන බැවිනි. රහස්‍ය භාවය ආරක්ෂා වීමද අතිශයින් වැදගත් විය.

සිදුකළ දීර්ග පර්යේෂණ මාලාවකින් පසුව, ව්‍යාපෘතිය මගින් දෙයාකාරයක බෝම්බ නිපදවීමට සමත් විය.

පළමු වර්ගය වුයේ යුරේනියම් භාවිතා කල Gun-type fission weapon යනුවෙන් හැදින්වූ බෝම්බයයි. හිරෝශීමාවට එල්ල කල "Little Boy" නම් බෝම්බය මේ ආකාරයේ එකකි. මෙය 1945 පෙබරවාරි මසදී සම්පූර්ණ කරන ලදී.

දෙවෙනි වර්ගය වූයේ ප්ලූටෝනියම් භාවිතා කළ Implosion-type යනුවෙන් හැදින්වූ බෝම්බ වර්ගයයි. නාගසාකියට හෙලූ "Fat man" මෙම වර්ගයේ බෝම්බයකි. මෙය 1945 මාර්තු මස සම්පූර්ණ කෙරේ.

The Gadget

1945 ජූලි 16 වන දින අළුයම 05:30 ට ලෝකය පරමාණු යුගයට ඇතුළු විය. ඒ General Groves ඇතුළු කණ්ඩායම විසින් සිදුකල " Trinity Test " යනුවෙන් හැදින්වූ, මුල්ම පරමාණු බෝම්බ පුපුරුවා හැරීමත් සමගයි. ඇමෙරිකාවේ නිව් මෙක්සිකෝ ප්‍රාන්තයේ Jornada del Muerto කාන්තාරයේදී දී මෙම පරික්ෂණ පුපුරුවා හැරීම සිදු කෙරින. Implosion-type වර්ගයේ බෝම්බයක් වූ මෙය (මෙය Gadget යනුවෙන් නම් කරන ල දී) පිපිරීමෙන්,  ක්ෂණිකව ඇතිවූ අධික ආලෝකය, අධික උණුසුම සහ කම්පන තරංග මාලාවක් සමඟ අඩි 40000 ට වඩා ගිනි ජාලාවක් පැතිරුනි. බෝම්බය රඳවා තිබූ කුළුණ සම්පූර්ණයෙන්ම වාෂ්ප වී තිබූ අතර යාර 800 ක පමණ වටප්‍රමාණයක වැලි අධික උශ්ණත්වය නිසා වීදුරු බවට හැරී තිබුනි.

මෙම පුපුරුවා හැරීම සාර්ථක වීමත් සමගම " මැන්හැට්න් ව්‍යාපෘතියෙන් " අපේක්ශා කළ කරුනු මැනවින් සාර්ථක වී තිබෙන බව අවබෝධ කොට ගත් ඇමෙරිකාව සිය ගොදුරට ඉව අල්ලන්නට විය.

සැළසුම් කිරීම සහ පුහුණු වීම;


මෙසේ බෝම්බය නිපදවීමේ කටයුතු සිදුවෙමින් පවතින අතර තුර, 1944 දෙසැම්බර් 14 වන දින Colonel Paul W. Tibbets ගේ නායකත්වයෙන් යුතු 509 කණ්ඩායම, ප්‍රහාරයට පුහුණු වීම අරඹන ලදී. Tibbets ව කණ්ඩායම සංවිධානය කිරීම සහ අණදීම සඳහා පත්කරන ලද අතර ඔවුන්ට පැවරුන රාජකාරිය වූයේ ජර්මනියේ සහ ජපානයේ හඳුනා ගත් ඉලක්ක වෙත පරමාණු බෝම්බ හෙලීමයි.

නිව් මෙක්සිකෝ හී ලොස් ඇලමෝස් Y ව්‍යාපෘතිය සමඟ කටුයුතු කල උවද, Tibbets විසින් පුහුණු කටයුතු සඳහා වෙන්ඩෝවර් ප්‍රදේශය තෝරා ගන්නේ එහි ඇති හුදකලා සහ දුරස්ත බව නිසාවෙනි.

1944 සැප්තැම්බර් මස, 504 කණ්ඩායම සමඟ නෙබ්රස්කා හී සාමුහික පුහුණුවක නිරතව සිටි 393 වෙනි කණ්ඩායම, වෙන්ඩෝවර්  වෙත පැමිනෙන්නේ සිය මවු කන්ඩායමට වෙනත් රාජකාරිය කිරීමට ඉවත්වීමට සිදුවන බැවිනි. 509 කණ්ඩායම පිහිටුවන තුරු ඔවුන්ව දෙවෙනි ගුවන් හමුදාවට අනුයුක්ත කෙරේ. 21 දෙනෙකුගෙන් සමන්විත වූ කණ්ඩායමින් 15 දෙනෙකුව B-29 යානා පැදවීමේ පුහුණුව සඳහා තෝරා ගන්නා අතර ඔවුන්ව පස් දෙනෙකුගෙන් සැදුම්ලත් අනු කණ්ඩායම් තුනකට බෙදන ලදී.

509 කණ්ඩායමට පැවරුණු කාර්යයේ රහසිගත බව නිසාම ඔවුනට, පිරිස් සහ උපකරණ එහා මෙහා ගෙනයාමට තමන්ගේම ප්‍රවාහන මාධ්‍යයක් අවැසි වූ බැවින් 320 ඒකකයද 509 කණඩායමට එකතු කරනලදී. ඊට අමතරව තවත් බොහොමයක් වු සහයක ඒකක ස්වාදීනව 509 කණ්ඩායමට සහය දීමට යොදවා තිබුනි.

ටිනියන් දිවයින සහ ජපානය

1945 මාර්තු මසදී, තවත් විශේෂ ඒකකයක් කණ්ඩායමට එකතු කරන ලදී. ඔවුනට පැවරුන වගකීම වුයේ, බෝම්බය එහි මෙහෙයුම් ස්ථානයේදී එකලස් කිරීමට, විශේෂ පුහුණුව ලත් නිළධාරින් සහ උපකරණ සැපයීමයි.

මෙසේ සැදුම්ලත් කණ්ඩායම, දිගින් දිගටම පුහුණුවීම වල නිරත වෙමින්, පුහුණුවීම් අතරතුරදී හඳුනා ගන්නා ලද අඩුපාඩු සකසා ගනිමින් මෙහෙයුම සඳහා සැරසෙමින් සිටියහ. 1945 ජුනි මසදී, මූලික පුහුණුව අවසන් කළ 509 කණ්ඩායම, ටෝකියෝ සිට සැතපුම් 1450 දුරින් පැසිෆික් සාගරයේ පිහිටි "ටිනියන්" දූපතට විතැන්වෙන ලදී.

තමන්ගේ සහ ඇමෙරිකානු යුධ ලේඛම් වරයාගේ අවසාන අනුමැතිය යටතේ තෝරා ගත යුතු ප්‍රහාර ඉලක්ක නම් කරන ලෙස General Groves ගෙන් ඇමෙරිකානු හමුදා ප්‍රධානියා වූ George Marshall ඉල්ලා සිටීමේ ප්‍රතිඵලයක් ලෙස General Groves විසින් ප්‍රහාර ඉලක්ක තෝරා ගැනීම සඳහා වූ කමිටුව 1945 අප්‍රේල් මසදී, සිය සභාපතිත්වයෙන් යුතුව පත්කරන ලදී. කමිටුව විසින් තෝරා ගන්නා ලද ප්‍රධාන ඉලක්ක හතරකි.

කොකුරා;

ජපානයේ විශාලම යුද්ධෝපකරණ නිපැයුම් කර්මාන්ත ශාලාවක් පිහිටි නගරයකි.

හිරෝශීමා;

ප්‍රධාන කර්මාන්ත පුරයක් සහ හමුදාවන්හී බොහොමයක් ප්‍රධාන කාර්යාල පිහිටි නගරයයි.

නීගාටා;

තෙල්, වානේ, ඇළුමිනියම් කර්මාන්ත ශාලා සහිත වරායක් පිහිටි නගරයකි.

කියෝටෝ;

ප්‍රධාන කර්මාන්ත පුරවරයකි.

කියෝටො නගරය එවකට ඇමෙරිකානු යුධ ලේඛම් වරයා වූ Henry L. Stimson ගේ මැදිහත් වීමෙන් මෙම ලේඛනයෙන් ඉවත් වන්නේ එය ඊට දශක කිහිපයකට කලින් සිය මදුසමය ගත කල, ඒ වන විටත් ඔහුගේ සිත් ගත් ස්ථානයක් වූ බැවිනි. කියෝටොවට වෙන්වූ ස්ථානය නාගසාකියට හිමිවෙන ලදී.

ජපානයේ අනෙකුත් බොහොමයක් නගර දිනපතා එල්ල කරන ලද ගුවන් ප්‍රහාර වලින් අඩු වැඩි වශයෙන් විනාශ වී තිබුනද, මෙම නගර වලට ප්‍රහාර එල්ල කිරීමෙන් ඇමෙරිකානු ගුවන් හමුදාව වැලකී සිටියේ ඔවුන් වෙනුවෙන්ම සැලසුම් කරන ලද විශේෂ ප්‍රහාරයක් ඇති නිසාය. ඔවුන්ව මානව ඉතිහාසයේ සිදුකරන ලද බිහිසුණුම පරික්ෂණයට තෝරාගෙන සිටි බැවිනි. දිනපතා තමන්ගේ හිසට උඩින් කිසිඳු කරදරයක් නොකර පියඹා ගොස් සිය සහෝදර නගර වලට ප්‍රහාර එල්ල කරන සතුරු ගුවන් යානා දෙස මෙම නගර වැසියන් බලා සිටියේ බිය මුසු කුතුහලයකිනි.

ප්‍රහාරය එල්ල කරන ආකාරය සහ ඉන්පසු තත්ත්වය පිළිබඳව තෙවන ලිපියෙන් බලමු.

ලොවම ත්‍රස්ත කල " පුංචි කොළුවා " සහ " මහත මිනිසා " - අවසාන කොටසට

~~සෙන්නා / 04.02.2012